Gemeente Amsterdam

Commissie Omgevingskwaliteit De Schoonheid van Amsterdam

Welstandsgegevens voor dit adres

JAN VAN GALENSTRAAT 4
 
Zaaknummer: 56747
Aanvraagnummer:
Advies aan: West
 
Monumentenvoorinformatie - - zonnecollector
Behandeld: 10-03-2010 door Commissie II A

Geen Bezwaar
Het plan is aangepast en op een aantal punten aangevuld:
- zoals in de eerdere behandeling is aangegeven wordt één paternosterlift ontmanteld. Hiervoor in de plaats komt een nieuwe lift, wel wordt de andere paternosterlift werkend uitgevoerd;
- de windmolens op het gebouw zijn komen te vervallen;
- de structuur van de oorspronkelijke perrons blijft behouden, wel worden de perrons breder uitgevoerd;
- de architect heeft meer informatie gegeven over de nieuwe overheaddeuren in de hal;
- ter plaatse van de twee hoofdtrappenhuizen zijn 60 minuten brandwerende deuren vereist. De bestaande houten doordraaiende deuren blijven gehandhaafd en worden in open stand vastgezet, de brandwerende puien worden in de bestaande negge geplaatst;
- er is meer informatie door de architect geleverd, over de restauratieve methodieken en gegevens over de te herbouwen toren. Verder is de binnenpui van het restaurant verder door hem uitgewerkt;
- ten behoeve van de toegankelijkheid van de keuken in het restaurant worden er op de eerste verdieping rondom het westelijke trappenhuis een tweetal kleine doorbraken in bouwmuren gemaakt. Verder wordt er een kleine doorbraak op dezelfde verdieping gemaakt, tussen de opslagruimte en de balustrade van het restaurant.
In grote lijnen is met de wijzigingen tegemoet gekomen aan de opmerkingen van de commissie van 9 december 2009. De commissie heeft echter nog haar twijfels over de detaillering van de zonnepanelen op het dakpakket. Het gaat hierbij met name om de benodigde hoogte voor het inplakken van de dakdoorvoeren en de onderconstructie van de panelen en het zonder kader, zoals bij de vorige behandeling aangegeven, uitvoeren van de panelen zelf. Dit dient bij de aanvraag overtuigend uitgewerkt te worden.
Wat betreft de nieuwe punten die nu zijn voorgelegd, merkt zij het volgende op:
- het maken van nieuwe overheaddeuren conform de oorspronkelijke is akkoord, de vraag is echter of het namaken van de oorspronkelijke roldeuren technisch haalbaar is. Bij de aanvraag dient hiervan uitgebreide detaillering te worden aangeleverd;
- het toevoegen van brandwerende portalen binnen de negge, waardoor het behoud van de monumentale doordraaideuren in de trappenhuizen is gewaarborgd, is positief. Bij de aanvraag dienen de puien nog ter beoordeling te worden voorgelegd;
- de drie doorbraken op de eerste verdieping, rondom de trappenhuizen, hebben acceptabele gevolgen voor de monumentale waarden;
- het vervangen van de dissonerende (later toegevoegde) pui van de balustrade door een nieuwe pui die terugligt ten opzichte van de balustrade, waarmee de oorspronkelijke architectuur met een galerij aan de hal wordt hersteld, is positief. De voorwaarde is wel dat de nieuwe pui zo slank gedetailleerd kan worden als op de aanzichten wordt gesuggereerd;
- voor het nieuw te plaatsen glas in de bestaande stalen kozijnen dient te zijner tijd een proefopstelling ter beoordeling te worden opzet.
Monumentenvoorinformatie - - zonnecollector
Behandeld: 09-12-2009 door Commissie II B


In de vergadering zijn de heer Doornebal (Rappange architecten) en de dames Brand (OGA) en De Vries (PMB)aanwezig om het plan voor de restauratie van de markthal toe te lichten. Ook de heer Boonstra (BMA) is bij de vergadering aanwezig.
De hal, die van oorsprong het hart van het voedseldistributiecentrum was, staat op dit moment nagenoeg leeg en is door jarenlang achterstallig onderhoud in zeer slechte staat. Er is een ontwerpteam geformeerd om de hal een tweede leven te geven. Een van de uitgangspunten daarbij is dat het gebouw 100% CO2 neutraal wordt. BMA is door het ontwerpteam al in een vroeg stadium gevraagd zijn visie te geven op de ontwikkelingen. Daaruit zijn een paar punten voortgekomen die nu aan de commissie worden voorgelegd:
- de toegankelijkheid van het gebouw voor het publiek:
De hal zal een publieksfunctie krijgen met een marktachtige invulling in de overkapte hal en winkels op de begane grond. Op de eerste verdieping aan de voorzijde van het gebouw zal het voormalige restaurant haar oude functie terugkrijgen. Om deze horecagelegenheid toegankelijk te maken is gezocht naar een plaats voor een lift. In het gebouw zijn nog de twee oorspronkelijke paternosterliften aanwezig. Deze functioneren niet meer en voldoen ook niet meer aan de huidige eisen. Er zijn diverse varianten onderzocht voor de toevoeging van een lift. Deze leidt in alle gevallen tot een aantasting van het monument. Het voorstel is nu om een lift te maken op de plaats van een van de paternosterliften;
- de herbouw van de toren;
- CO2 neutraal: het gebouw moet CO2-neutraal worden binnen de rooilijnen van het gebouw, de benodigde energie moet derhalve opgewekt worden binnen het gebouw zelf. De belangrijkste maatregelen die hiervoor worden voorgesteld zijn het gebouw geheel te isoleren, warmte-koude-opslag toe te passen in de bodem, het dak te voorzien van zonnecellen en het plaatsen van een zevental windmolens aan het gebouw;
- voor het plaatsen van de nieuwe installaties kan gebruik worden gemaakt van de bestaande installatieruimtes en leidingschachten op de bovenste verdieping. Hiervoor moeten wel de nog oorspronkelijke, maar niet meer functionerende, installaties worden verwijderd. Er is onderzocht om één van de vier ruimtes te behouden vanwege de monumentale waarde. Dit betekent echter dat er een andere ruimte opgeofferd moet worden, er in het dak doorvoeren bij gemaakt moeten worden en het leidingentracé niet meer passend binnen de bestaande schachten kan worden opgelost. Nu wordt voorgesteld om eventueel een niet werkende machine te behouden in een aangrenzende kantoorruimte en de nieuwe installaties in de bestaande ruimtes te plaatsen;
- het gebouw zal vanwege zijn functie matig verwarmd worden. De grootste vraag zit in het koelen van het gebouw. De voorgestelde zonnepanelen, die op het bitumen dak geplaatst worden, kunnen het gebouw voor 91% voorzien van stroom. Om niet te veel op te vallen is gezocht naar een zwart paneel, waarvan een monster tijdens de vergadering wordt getoond.
De commissie dankt de heer Doornebal voor de heldere toelichting en heeft waardering voor de gekozen insteek om het monumentale gebouw te restaureren en nieuw leven in te blazen. Zij kan dan ook in hoofdlijnen instemmen met de voorgestelde maatregelen, die bij een aanvraag in detail uitgewerkt dienen te worden. Op de nu specifiek toegelichte punten heeft zij de volgende opmerkingen:
- de commissie onderschrijft dat het toevoegen van een lift in het gebouw een aantasting zal vormen van het nog onaangetaste gebouw. De paternosterliften zijn zeer zeldzaam en hebben daarmee hoge monumentale waarde. Aangezien de toevoeging van een lift op een andere plaats in het gebouw grote impact heeft op de ruimtelijkheid van het gebouw en schade aan andere monumentale waarde teweegbrengt, kan de commissie instemmen met het voorstel om één van de paternosterliften op te offeren. Daarbij stelt zij wel twee voorwaarden. Ten eerste dat de paternosterlift gedemonteerd en opgeslagen wordt en de te handhaven paternosterlift wordt hersteld, waar mogelijk met onderdelen van de ontmantelde lift. Ten tweede dat er op geen enkele andere plek in het gebouw nog een lift kan worden toegevoegd;
- de commissie kan zich vinden in de herbouw van de toren, aangezien deze een landmark vormt. De toevoeging van de windmolens aan het gebouw en ook op de toren leidt haars inziens echter tot een aantasting van het silhouet van het hoog monumentale gebouw. Deze toevoeging staat ook haaks op de zorgvuldigheid die spreekt uit de andere voorstellen voor het herstel van het monumentale gebouw. Het uitgangspunt dat het gebouw CO2-neutraal moet zijn binnen zijn eigen voetprint leidt wat dit onderdeel betreft tot een te grote aantasting van het monument. De commissie doet dan ook de suggestie om een grote windmolen naast het gebouw te plaatsen die de markthal van windenergie voorziet;
- het wijzigen van de installatieruimte is voorstelbaar. Hoewel het wenselijk zou zijn dat tenminste één van de oorspronkelijke, nog intact zijnde, ruimtes gehandhaafd kan blijven, kan de commissie instemmen met het wijzigen van de installatieruimtes. Belangrijk argument is haars inziens dat door het hergebruik van de ruimtes, schachten en dakdoorvoeren, de nieuwe installaties nauwelijks gevolgen voor het monument hebben. Voorwaarde is derhalve dat dit ook daadwerkelijk zo kan worden uitgevoerd;
- het plaatsen van de getoonde zonnepanelen zal leiden tot een ander aanzicht van het dak. Aangezien het hier niet gaat om een pannen-, leien of zinken dakbedekking, maar om een bitumendak en de panelen reversibel worden aangebracht, kan de commissie zich vinden in het voorstel. Bij de detaillering dient wel gezorgd te worden dat de bevestiging van de panelen niet zichtbaar wordt. Ook benadrukt de commissie dat het hier gaat om een uitzondering en het volleggen van daken van monumenten hiermee niet zonder meer mogelijk is;
Tot slot heeft de commissie nog één opmerking die niet eerder aan de orde is geweest. In de vloer van de markthal zijn de perrons en het hoogteverschil in dwarsrichting een belangrijk element voor de ruimtelijke beleving. Bij de verdere uitwerking van de plannen dient nader bestudeerd te worden hoe dit kan worden behouden in combinatie met de benodigde technische eisen voor de nieuwe functie.

Adres

Amsterdam Jan van Galenstraat 4

Criteria zoeken

Adviezen zoeken